Skutki i korzyści. Czy wyrok TSUE C-140/22 jest faktycznie w 100% korzystny dla frankowiczów? Odpowiadają w najnowszym – 159 odcinku Expressu Frankowiczów adwokaci KBiW Marta Chęcińska i Wiktor Budzewski

Czy wyrok TSUE z 7 grudnia 2023 jest korzystny dla frankowiczów?

Wyrok C-140/22 w mojej ocenie jest bardzo korzystny dla frankowiczów, ponieważ wysadza uchwałę Sądu Najwyższego z maja 2021, która wprowadziła szkodliwą dla konsumentów – i tak naprawdę sprzeczną z europejskim i polskim prawem – koncepcję trwałej bezskuteczność. Ta koncepcja wymagała do upadku nieuczciwej umowy frankowej złożenia przez konsumenta oświadczenia o tym, że nie godzi się on na klauzule niedozwolone. Ten koncept był tak rażący, że żaden z ekspertów ŻBK nie miał wątpliwości, jaka będzie ostateczna decyzja TSUE.

„Wyrok TSUE oceniam bardzo pozytywnie. Sędziowie TSUE nie mieli wątpliwości w tej sprawie i stwierdzili, że koncepcja trwałej bezskuteczności nie istnieje. Zatem po raz kolejny TSUE potwierdził to, co powtarzamy od maja 2021 roku. Czegoś takiego jak trwała bezskuteczność nie ma, nie było i nie będzie, dopóki nie zmienimy przepisów. A nie zmienimy ich, bo dyrektywa 93/13 na to po prostu nie pozwala. Konsument nie musi składać żadnego oświadczenia, żeby być objęty ochroną” – tłumaczy adw. Wiktor Budzewski.

„To jest bardzo dobra informacja, bowiem na kanwie tej nieszczęsnej uchwały SN z 2021 wyrosły jak grzyby po deszczu niesprawiedliwe orzeczenia, które ucinały odsetki należne frankowiczom i wymyślały, że umowa frankowa upada dopiero od momentu złożenia przez frankowicza oświadczenia woli. Nic takiego nie jest potrzebne. Jeżeli konsument nic nie mówi, to oznacza, że należy mu się ochrona. Kropka” – kontynuuje mecenas.

Wyrok TSUE C-140/22 – od kiedy frankowiczom należą się odsetki?

TSUE w omawianym wyroku podkreślił, że nie można uzależniać należnych świadczeń frankowicza od złożenia przez niego oświadczenia woli. W konsekwencji polskie sądy powinny, respektując to orzeczenie i tę wykładnię, zasądzać na rzecz kredytobiorców odsetki ustawowe za opóźnienie w pełnym okresie, czyli najpóźniej od dnia złożenia pozwu o nieuczciwy kredyt. To oznacza znaczącą korzyść dla frankowiczów, ponieważ, biorąc pod uwagę wysokość kwot dochodzonych, kredytobiorcy otrzymają z samych odsetek dodatkowo nawet ok. 200-250 tys. złotych.

„Wyrok TSUE niewątpliwie wpłynie na orzecznictwo polskich sądów. Wyroki z pewnością będą zapadały sprawniej i szybciej oraz będą odzwierciedleniem tego, o czym mówił TSUE, czyli że kredytobiorca ma prawo do żądania odsetek ustawowych za opóźnienie w pełnej wysokości” – mówi adw. Marta Chęcińska.

„TSUE wyraźnie powiedział, że artykuł 6 ustęp 1 dyrektywy 93/13 ma być stosowany w sposób bezpośredni. Ochrona konsumenta płynąca z tego aktu ma charakter bezwarunkowy i nie może być w żaden sposób uzależniania, a w szczególności zawieszana do czasu składania przez niego jakichkolwiek oświadczeń” – kontynuuje mecenas Chęcińska.

Trybunał UE a zwrot kapitału w sprawach frankowych

Przedmiotowy wyrok jest pośrednio wskazówką dla sadów krajowych dotyczącą tego, w jaki sposób liczyć okres przedawnienia roszczeń banków w sporach z frankowiczami. Usunięcie koncepcji trwałej bezskuteczności i konieczności składania przez konsumentów oświadczeń powoduje, że roszczenia banków powinny najpóźniej rozpoczynać swój bieg przedawnienia w momencie, gdy kredytobiorca złoży reklamację bądź pozew o nieuczciwy kredyt. To z kolei oznacza, że w wielu aktualnie prowadzonych sprawach roszczenie banków jest nienależne, ponieważ jest już przedawnione.

Osobiście stoję na stanowisku, że w zasadzie wszystkie roszczenia banków o zwrot kapitału powinny być przez polski wymiar sprawiedliwości traktowane jako przedawnione. Przedsiębiorca ma tylko trzy lata na dochodzenie swoich roszczeń. Banki w sposób świadomy umieszczały klauzule abuzywne, które zgodnie z obowiązującym prawem nie wywołują skutków prawnych wobec konsumentów. Jak podkreślił adw. Wiktor Budzewski: „Roszczenia banków mogą być przedawnione, bo jeżeli wyeliminujemy konieczność składania oświadczenia potwierdzającego upadek umowy, to termin takiego przedawnienia powinien być liczony de facto od wypłaty kredytu”.

Dzięki TSUE sprawy frankowe przyśpieszą!

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 7 grudnia bieżącego roku stanowi doniosłe wsparcie dla osób zadłużonych we frankach szwajcarskich. To orzeczenie może przyczynić się do zwiększenia tempa wydawania wyroków w sprawach dotyczących nieuczciwych kredytów waloryzowanych do CHF. Decyzja TSUE przede wszystkim spowoduje ujednolicenie linii orzeczniczej w tych obszarach, gdzie dotychczas istniały pewne rozbieżności.

Polskie sądy teraz nie powinny mieć żadnych wątpliwości co do zakresu roszczeń i odsetek, jakie kredytobiorcy CHF mają prawo składać oraz jakie roszczenia de facto im przysługują. Banki, będąc świadome, że nie unikną obowiązku wypłaty pełnej kwoty odsetek z tytułu opóźnienia na rzecz frankowiczów, z pewnością nie będą zainteresowane dalszym przedłużaniem procesów sądowych. Wyrok TSUE spowodował, że bardziej opłacalne dla banków będzie jak najszybsze kończenie wytaczanych im procesów frankowych.

W rezultacie kredytodawcy mogą wykazywać większe zainteresowanie ugodami sądowymi opartymi o sprawiedliwe warunki wypracowane przez Departament Mediacji i Ugód ŻBK. Uczciwe ugody sądowe stanowią rozsądną alternatywę dla banków wobec wieloletnich procesów. Teraz wydłużanie sprawy i oczekiwanie na prawomocny wyrok dla banków oznaczać będzie nie tylko konieczność wypłaty wysokich odsetek, lecz także ryzyko nieodzyskania wypłaconego kapitału.

Eksperci ŻBK dostarczają frankowiczom najbardziej wiarygodnych informacji

Wraz z zespołem ekspertów Życie Bez Kredytu miałem przyjemność osobiście uczestniczyć w rozprawach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dzięki czemu na gorąco mogliśmy przekazywać frankowiczom wiadomości z Luksemburga. Kluczowym celem naszej wizyty w TSUE było rzetelne i wiarygodne komentowanie decyzji TSUE, aby osoby pokrzywdzone przez banki mogły z pierwszej ręki otrzymać informacje na temat najnowszych wydarzeń, które bezpośrednio ich dotyczą. Przez wiele lat relacjonujemy dla frankowiczów wszystkie wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a dotychczasowe orzeczenia, włączając w to oczywiście decyzję z 7 grudnia, jak również nadchodzący wyrok 14 grudnia, są bez cienia wątpliwości korzystne dla konsumentów. Szczegółowe analizy wszystkich orzeczeń wraz z komentarzami naszych ekspertów znajdują się na blogu Życie Bez Kredytu.

Warto zaznaczyć, że TSUE nie wydaje orzeczeń dotyczących konkretnych, indywidualnych spraw. Wyroki TSUE stanowią pewien drogowskaz dla krajowych organów sprawiedliwości. Precyzyjna interpretacja orzeczenia TSUE w kontekście każdej pojedynczej sprawy frankowej jest zadaniem adwokatów, radców prawnych oraz analityków wchodzących w skład zespołu każdej poważnej kancelarii specjalizującej się w sporach z bankami. Wyroki Najwyższego Sądu Europejskiego, czyli właśnie TSUE, są wiążące dla wszystkich składów orzekających w polskich sądach. Jednak niebagatelną rolę w całym procesie pełnią również eksperci Życie Bez Kredytu, którzy stanowią wsparcie dla kredytobiorców w zakresie wyjaśniania orzeczeń TSUE w kontekście konkretnych spraw o nieuczciwe kredyty waloryzowane do walut obcych.

Serdecznie zapraszam do obejrzenia 159. odcinka Expressu Frankowiczów, w którym wraz z prawnikami KBiW komentuję najnowszy wyrok TSUE: Korzyści frankowiczów po wyroku TSUE.